Instrukcja obsługi Harman Kardon CA280


Przeczytaj poniżej 📖 instrukcję obsługi w języku polskim dla Harman Kardon CA280 (20 stron) w kategorii odbiornik. Ta instrukcja była pomocna dla 3 osób i została oceniona przez 2 użytkowników na średnio 4.5 gwiazdek

Strona 1/20
250 Crossways Park Drive, Woodbury, New York 11797
www.harmankardon.com
© 2007 Harman International Industries, Incorporated. All rights reserved.
Harman Kardon is a trademark of Harman International Industries, Incorporated, registered in the United States and/or other countries.
Part No. CA280OM 9/07
Советы и меры предосторожности при
установке:
Отсоедините отрицательный (-) провод от
автомобильного аккумулятора.
В местах установки определите и отметьте все
топливные магистрали, линии гидравлического
тормоза, вакуумные линии и электрические
провода. Будьте предельно осторожны при
разрезании или сверлении вблизи данных мест.
Для монтажа выберите безопасное невлажное
место.
Убедитесь, что в месте проведения монтажа
циркуляция воздуха достаточна для
самоохлаждения усилителя.
С помощью соответствующих инструментов
установите усилитель.
Технические характеристики
110 Вт RMS x 2 канала @ 4 ОМ и ≤1% КНИ + N*
160 Вт RMS x 2 канала @ 2 Ом и ≤1% КНИ + N*
КНИ+ N: 0.05% (номинальная мощность @ 4 Ом
Отношение сигнал-шум: 85 дБ
оотношение 1 Вт к 4 Ом)*
Отношение сигнал-шум: 106 дБ
оотношение номинальной мощности к 4 Ом)
Частотная характеристика: 14 Гц 100 кГц
(–3 дБ)
* CEA-2006A-compliant
0Подключение динамиков
Подключить динамики к разъемам,
сохраняя правильную полярность.
Двуканальное управление: подключить
левый динамик к разъемам L+ и L–, а
правый динамик к разъемам R+ и R–.
Одноканальное (мостовое) управление:
подключить одиночный динамик к
разъемам R+ и L–.
Минимальное сопротивление динамика при
стереоуправлении - 2 Ом. Минимальное
сопротивление динамика при мостовом
управлении - 4 Ом.
1Предохранители
Могут заменяться на предохранители такого
же типа и характеристик.
2Входные коннекторы мощности
+12 В: Подключить к положительному
разъему автомобильного аккумулятора.
Рекомендуется провод
8 AWG (
5,2 mm)
.
Установите соответствующий патрон
предохранителя и предохранитель инимум
на 40 А) на расстоянии 45см от
аккумулятора. Убедитесь, что провод не
поврежден и не зажат во время установки.
Установите защитные прокладки,
протягивая провода через
противопожарную перегородку или металл.
GND: Подключить к шасси автомобиля. См.
Рисунок ниже.
REM: Подключить к проводу “Remote Out”
комплекта питания или устройства на +12 В
(ACC).
3Регулятор частоты дозвукового фильтра
Подключает ФВЧ 12 дБ/октава. Частота может
находиться в диапазоне от 10 до 80 Гц.
Необходим, если 3-й и 4-й каналы будут
использоваться для запуска сабвуфера или
отдельных среднечастотных динамиков. Для
использования среднечастотных динамиков см.
«Настройка кроссовера»
При использовании сабвуфера с
вентилируемым корпусом установите данный
регулятор на 10 Гц ниже частоты настройки
корпуса.
4Регулятор частоты кроссовера
Кроссовер 12 дБ/октава, регулируется в
диапазоне от 32 до 320 Гц.
См. Gдля процедуры настройки.
5Выбор фильтра кроссовера
НЧ: Выбирается для сабвуфера (-ов) или для
подключения ФНЧ для отдельных
среднечастотных динамиков. Дозвуковой
фильтр обеспечит включение ФВЧ для
отдельных среднечастотных динамиков.
Flat: Выбирается для широкодиапазонных
динамиков, если в акустической системе не
будет использован сабвуфера.
HP: Выбирается для среднечастотных или
широкодиапазонных динамиков, если в
системе используется сабвуфер.
6Регулятор усиления (вх. уровень)
Использован для усиления вх. уровня
усилителя к выходному уровню источника
питания. См.
F
для процедуры настройки.
7Входной коннектор входной управляющей
системы (IMS) (RJ45 Ethernet Cable)
При использовании с IMS, данный коннектор
обеспечивает единичное соединение для
включения пер., задн., сабвуфера и
дистанцион. управления.
8Выходной коннектор входной
управляющей системы (IMS)
(RJ45 Ethernet Cable)
При подключении вх. IMS-коннектора к IMS
данный выход пропускает IMS-сигнал (см.
выше) к дополнительному усилителю, который
содержит вх. IMS-коннектор.
9Входные коннекторы (RCA)
Подключить к RCAыходам комплекта
питания или сигнального устройства.
AВспомогательный выходной коннектор
(RCA)
Линейный выход. Подключить к выходу
дополнительного усилителя.
BЗащитный индикатор
Загорается, если происходит один из
следующих сбоев: перепад напряжения
аккумулятора, короткое замыкание между
проводами динамиков, перегрев усилителя,
повреждение выходной цепи усилителя (на
выходе усилителя присутствует напряжение
постоянного тока).
CРаспределительный переключатель
канала
Определяет маршрутизацию вх. сигнала для
входов RCA и IMS.
ЛЕВЫЙ: Передает вх. сигнал с левого входа на
оба канала усилителя; необходим при
подключении усилителя.
СТЕРЕО: Передает сигналы с левого входа на
левый вых. канал и сигнал с правого входа на
правый вых. канал. (обычный режим
управления).
ПРАВЫЙ: Передает вх. сигнал с правого входа
на оба вых. канала усилителя; необходим при
подключении усилителя.
DВх. распределительный переключатель
(IMS)
Примечание: Работает только при использовании
IMS-входа.
ПЕРЕДНИЙ: Передает перед. IMS-стереосигнал
на входы усилителя.
ЗАДНИЙ: Передает задн. IMS-стереосигнал на
входы усилителя.
САБ: Посылает IMS-моносигнал на входы
усилителя
EИндикатор питания
Горит, если усилитель включен.
FУровень установочного входа
AВыставить все входные регуляторы уровня
против часовой стрелки до MIN (минимум).
BПри включенных динамиках (включить
какой-нибудь музыкальный трэк)
выставить регулятор громкости главного
блока в позицию 3/4.
CПовернуть передний входной уровня по
часовой стрелке, пока музыка не станет
настолько тихой, что будет звучать
неразборчиво (на выходе присутствует
искажение).
DПостепенно поворачивать передний
входной уровня против часовой стрелки,
пока музыка снова не станет четко
слышна.
EТеперь вход уровня настроен правильно.
GНастройка кроссовера
AКроссовер настраивается на 5 и более
широкодиапазонных динамиков, если в
системе нет сабвуфера.
BКроссовер настраивается на
широкодиапазонные динамики, если в
системе присутствует сабвуфера.
CКроссовер настраивается на сабвуферы.
D
Настройка кроссовера для отдельных
среднечастотных динамиков, запускаемых
каналами, включающими регулятор
дозвукового фильтра.
Внимание: допустимые уровни частоты
отмечены серым.
Заводской шуруп
Кольцевой коннектор
Прово д
заземления
Внимание: Удалите
краску под кольцевым
коннектором.
Звез ообразная д
прокла кад
CA280
CA280
OWNER’S MANUAL
BEDIENUNGS ANLEITUNG
MODE D'EMPLOI
MANUAL DE USO
HANDLEIDING
MANUALE UTENTE
ANVÄNDAR HANDBOK
BRUGS VEJLEDNING
OMISTAJAN KÄSIKIRJA
PODRĘCZNIKYTKOWNIKA
РУКОВОДСТВО ПОЛЬЗОВАТЕЛЯ
Harman Kardon®Power Amplifier
CERTIFIED PERFORMANCE
This amp has been individually tested and meets or exceeds all published specifications.
Serial Number ___________________ Inspector ___________________
Продукт разработан для мобильного применения и не подходит для
подключения к обычной сети. Для гарантийной страховки
необходим действительный серийный номер. Свойства,
технические характеристики и вид продукта могут меняться без
предварительного уведомления.
Declaration of Conformity
We, Harman Consumer Group, Inc.
2, route de Tours
72500 Ch teau du Loirâ
France
Заявляем о своей ответственности; продукт,
описанный в данном руководстве
пользователя, соответствует следующим
техническим стандартам:
EN 55013:2001+A1:2003
EN 55020:2002+A1:2003
РУССКИЙ
Declaration of Conformity
We, Harman Consumer Group, Inc.
2, route de Tours
72500 Château du Loir
France
declare in own responsibility that the product described in this owner’s
manual is in compliance with technical standards:
EN 55013:2001+A1:2003
EN 55020:2002+A1:2003
Klaus Lebherz
Harman Consumer Group, Inc.
Château du Loir, France 10/07
Klaus Lebherz
Harman Consumer Group, Inc.
Château du Loir, France 10/07
Installation Warnings and Tips:
• Disconnect the negative (–) lead from your vehicles
battery.
• At the installation sites, locate and make a note of all
fuel lines, hydraulic brake lines, vacuum lines and elec-
trical wiring. Use extreme caution when cutting or
drilling in and around these areas.
• Choose a safe mounting location away from moisture.
• Make sure there is sufficient air circulation at the
mounting location for the amplifier to cool itself.
• Mount the amplifier, using the supplied hardware.
Specifications
• 110W RMS x 2 channels @ 4 ohms and 1% THD + N*
• 160W RMS x 2 channels @ 2 ohms and 1% THD + N*
• THD+N: 0.05% (rated power @ 4 ohms)
• Signal-to-noise ratio: 85dBA
(reference 1W into 4 ohms)*
• Signal-to-noise ratio: 106dBA
(reference rated power into 4 ohms)
• Frequency response: 14Hz 100kHz (–3dB)
* CEA-2006A-compliant
0Speaker Output Connectors
• Connect the speakers to these terminals, observing
proper polarity:
• Two-channel operation: Connect the left speaker
to the L+ and L– terminals and the right speaker
to the R+ and R– terminals.
• One-channel (bridged) operation: Connect the
single speaker to the L+ and R– terminals.
• Minimum speaker impedance for stereo operation
is 2 ohms. Minimum speaker impedance for
bridged operation is 4 ohms.
1Fuses
• Replace only with the same type and rating.
2Power Input Connectors
• +12V: Connect to the positive terminal of the vehi-
cle’s battery. 8 AWG (
5,2 mm)
wire is recommended.
Install an appropriate fuse holder and fuse (40A
minimum) within 18 inches of the battery. Make
sure the wire is not damaged or pinched during
installation. Install protective grommets when rout-
ing wires through the firewall or other sheet metal.
• GND: Connect to the vehicle’s chassis. Refer to
the illustration below.
• REM: Connect to the “Remote Out lead from the
source unit or to a source of switched 12V+ (ACC).
3Subsonic Filter Frequency Control
• Provides a 12dB/octave high-pass filter. The
frequency can be varied between 10Hz and
80Hz. Useful when channels 3 and 4 will be
used to drive a subwoofer or separate mid-bass
speakers. See “Setting the Crossover” for use
with mid-bass speakers.
• When subwoofers in vented enclosures are used,
set this control 10Hz below the frequency at which
the enclosure is tuned.
4Crossover-Frequency Control
• 12dB/octave crossover, variable from 32Hz to
320Hz. See Gfor the adjustment procedure.
5Crossover-Filter Selector
• LP: Select for subwoofer(s) or to provide a low-pass
filter for separate mid-bass speakers. The subsonic
filter will provide a high-pass filter for separate
mid-bass speakers.
• FLAT: Select for full-range speakers when
no subwoofer will be used in the system.
• HP: Select for midrange speakers or full-range
speakers when a subwoofer is used in the system.
6Gain (Input Level) Control
• Used to match the input level of the amplifier to
the output level of the source unit. See
Ffor the
adjustment procedure.
7Input Management System (IMS) Input Connector
(RJ45 Ethernet Cable)
• When used with the IMS, this connector provides
a single connection for front, rear, subwoofer and
remote turn-on.
8Input Management System (IMS) Output
Connector (RJ45 Ethernet Cable)
• When the IMS input connector is connected to
the IMS, this output will pass the IMS signal (see
above) to an additional amplifier that includes an
IMS input connector.
9Input Connectors (RCA)
• Connect to front RCA outputs from the source unit
or signal processor.
AAux Output Connectors (RCA)
• Nonfiltered pass-through output. Connect to the
input of an additional amplifier.
BProtect LED
• Illuminated under any of the following fault
conditions: battery over/under voltage, short
circuit in speaker wires, amplifier is too hot, ampli-
fier’s output circuit has failed (DC voltage present in
the amplifier’s output).
CChannel Assignment Switch
• Determines the routing of the input signal for the
RCA and IMS inputs.
• LEFT: Sends the input signal from the left input
to both amplifier channels, useful if you are
bridging the amplifier.
• STEREO: Sends the signals from the left input
to the left output channel and the signal from
the right input to the right output channel.
(This is typical operation mode.)
• RIGHT: Sends the input signal from the right input to
both output channels, useful if you are bridging the
amplifier.
DInput Assignment Switch (IMS)
Note: Only functional when using the IMS input.
• FRT: Sends the IMS front stereo signal to the
amplifier’s inputs.
• REAR: Sends the IMS rear stereo signal to
the amplifier’s inputs.
• SUB: Sends the IMS mono signal to the
amplifier’s inputs.
EPower On LED
• Illuminated when the amplifier is on.
FSetting Gain (Input Level)
ATurn Gain control counterclockwise to
MIN (minimim).
BWith a dynamic music track playing, turn the
head units volume control to the 3/4 position.
CTurn Gain control clockwise until the music
is so loud that it no longer sounds clear
(distortion is present in the output).
DTurn Gain control counterclockwise gradually,
just until the music sounds clear, once again.
EInput Gain is now adjusted correctly.
GSetting the Crossover
ACrossover setting for 5" or larger full-range
speakers when no subwoofer is included in
the system.
BCrossover setting for full-range speakers
when a subwoofer is included in the system.
CCrossover setting for subwoofers.
DCrossover setting for separate mid-bass
speakers driven by channels that include
a Subsonic Filter Control.
Note: Acceptable frequency ranges indicated
in gray.
Factory Bolt Ring Connector
Ground Wire
Note: Remove any paint
below ring connector.
Star Washer
Ostrzeżenia i porady instalacyjne:
• Odłącz przewód ujemny (–) od akumulatora Twojego
samochodu.
• W miejscach instalacji, zlokalizuj i zapamiętaj
rozmieszczenie przewodów paliwowych, przewodów
hamulca hydraulicznego, przewodów układu ssącego oraz
kabli elektrycznych. Postępuj z wyjątkoostrożnością w
trakcie cięcia lub wiercenia w tych rejonach.
• Wybierz bezpieczne miejsce do montażu, z dala od źródeł
wilgoci.
• W miejscu montażu musi bodpowiednia cyrkulacja
powietrza, aby działało autoschładzanie wzmacniacza.
• Zamontuj wzmacniacz, używając dostarczonego osprzętu.
Specyfikacja techniczna
110W RMS x 2tryby pracy (kanały) 4Ωoraz1% THD + N*
160W RMS x 2tryby pracy (kanały) 2Ωoraz1% THD + N*
• THD + N: % (moc znamionowa 0.05 4 Ω)
• Stosunek sygnału do szumu: 85dB
(odniesienie 1W do 4Ω)*
• Stosunek sygnału do szumu: 106dB
(odniesienie mocy znamionowej do 4Ω)
Charakterystyka częstotliwościowa: 14Hz – 100kHz (3dB)
* zgodny z CEA-2006A
0
Przyłącza głośników
• Należy podłączgłośniki do tych przyłączy, zachowując
aściwą biegunowość.
• Praca w trybie dwukanałowym: podłącz lewy głośnik
do przączy Front L+ oraz L–, a naspnie prawy
głośnik do przyłączy Front R+ oraz R–.
• Praca w trybie jednokanałowym (przy połączeniu
zmostkowanym): przącz pojedynczy głośnik do
przyłączy R+ oraz L–.
• Minimalna impedancja głośników w trybie stereo
wynosi 2Ω. Minimalna impedancja głośników przy
połączeniu zmostkowanym wynosi 4Ω.
1
Bezpieczniki
• Zastępuj tylko bezpiecznikami tego samego typu i
wartości.
2
Wejścia mocy
• +12V: Podłącz końcówkę dodatnią do akumulatora.
Zalecany przewód 5,2 mm. Zainstaluj odpowiednią
opraw bezpiecznika i bezpiecznik (minimum 40A) w
odległości ok. 50 cm od akumulatora. Pamiętaj, że
przewód nie może być uszkodzony lub przyciśnięty w
trakcie instalacji. Zainstaluj kółka ochronne w trakcie
przeprowadzania przewodów przez ścianę pożarową lub
in blachę.
• Uziemienie: Podłącz do podwozia samochodu. Postęp
zgodnie z rysunkiem poniżej.
• REM: Podłącz do przewodu “Remote Out (wyjście) z
modułu głównego lub do przełącznika V+ (ACC).12
3
Regulacja częstotliwości filtru pod-
dźwiękowego
• Filtr górnoprzepustowy 12dB/oktawę. Zmienna
częstotliwość – pomiędzy Hz a 10 80Hz. Funkcja
przydatna, kiedy kanały 3 i 4 używane są do
subwoofera lub osobnych głośników
środkowoprzepustowych. Jak używać głośników
środkowoprzepustowych, sprawdź w „Ustawienie
dolnej częstotliwości granicznej”.
• W przypadku używania głośników w miejscach
wyciszonych, ustaw regulację na 10Hz poniżej
częstotliwości rezonansu miejsca.
4
Regulacja dolnej częstotliwości granicznej
• Nachylenie zboczy zwrotnicy: dB/okt., zwrotnica12
aktywna od 32 320Hz do Hz.
• Sposób regulacji opisano tutaj:
G
.
5
Wybór filtra dolnej częstotliwości granicznej
• LP (Dolnoprzepustowy): Wybierz tę funkcję,
korzystając z subwoofera (-ów) lub filtra
dolnoprzepustowego dla osobnych głośników
środkowoprzepustowych. Filtr poddźwiękowy
zapewni filtr rnoprzepustowy dla osobnych
głośników środkowoprzepustowych.
• Flat: Wybierz dla głośników szerokopasmowych, dla
układu bez głośnika basowego.
• HP: Wybierz dla głośników średniotonowych lub
szerokopasmowych, dla układu zawierającego głośnik
basowy (subwoofer).
6
Regulacja wzmocnienia przedniego
(poziom wejścia)
• Zestawia poziom wejścia wzmacniacza z poziomem
wyjścia modułu głównego. Patrz
F
dostrajanie
7
System zarządzania wejściami (IMS), ącze
wejścia (kabel RJ45 Ethernet)
• Kiedy używasz IMS, złącze dostarcza pojedynczego
połączenia dla przodu, tyłu, subwoofera oraz zdalnego
włączania.
8
System zarządzania wejściami (IMS), ącze
wyjścia (kabel RJ45 Ethernet)
• Kiedy złącze wejścia IMS podłączone jest do IMS, ww.
wyjście przeniesie sygnał IMS (patrz powyżej) do
dodatkowego wzmacniacza posiadającego złącze
wejścia IMS.
9
Wejścia (RCA)
• Podłącz do wyjść RCA z modułu głównego lub
przetwornika sygnałów.
A
Wyjścia Aux (RCA)
• Wyjście niefiltrowanego złącza przelotowego. Podłącz
do wejścia dodatkowego wzmacniacza.
B
Dioda Protect (zabezpieczenia)
• Świeci się w razie jednej z poniższych usterek:
akumulator powyżej/poniżej napięcia, zwarcie w
przewodach głośników, przegrzanie wzmacniacza,
problem z obwodem wyjścia wzmacniacza (napięcie
prądu stałego obecne w wyjściu wzmacniacza).
C
Przełącznik przypisania kanałów
• Określa drogę sygnału wejściowego dla wejść RCA oraz
IMS.
• LEFT (LEWO): Wysyła sygnał wejściowy z lewego
wejścia do obu kanałów wzmacniacza; funkcja
przydatna, jeśli łączysz wzmacniacz.
• STEREO: Wysyła sygnały z lewego wejścia do lewego
kanału wyjścia oraz sygnał z prawego wejścia do
prawego kanału wyjścia. (To typowy tryb operacyjny.)
• RIGHT (PRAWO): Wysyła sygnał wejściowy z prawego
wejścia do obu kanałów wyjścia; funkcja przydatna,
jeśli łączysz wzmacniacz.
D
Przełącznik przypisania wejścia (IMS)
Pamiętaj: Działa tylko przy korzystaniu z wejścia IMS.
• FRT (PRZÓD): Wysyła przedni sygnał stereo IMS do
wejść wzmacniacza.
• REAR (TYŁ): Wysyła tylni sygnał stereo IMS do wejść
wzmacniacza.
• SUB: Wysyła sygnał mono IMS do wejść wzmacniacza.
E
Dioda Power On (włącz.)
• Świeci się, kiedy wzmacniacz jest włączony.
F
Ustawienie poziomu sygnału wejściowego
A
Należy obrócić wszystkie potencjometry poziomu
sygnału wejściowego w kierunku przeciwnym do
ruchu wskazówek zegara do MIN (minimum).
B
Odtwarzając dynamiczny utr muzyczny należy
ustawić regulator głośności głównego urządzenia do
pozycji 3/4.
C
Następnie należy obracać potencjometr przedniego
poziomu sygnału wejściowego w kierunku zgodnym z
ruchem wskazówek zegara do momentu, gdy
odtwarzana muzyka będzie tak głośna, że nie będzie
brzmieć czysto (sygnał wyjściowy będzie
zniekształcony).
D
Następnie należy stopniowo obracać potencjometr
przedniego poziomu sygnału wejściowego w kierunku
przeciwnym do ruchu wskazówek zegara, aż do
momentu, gdy odtwarzana muzyka będzie znów
brzmieć czysto.
E
Poziom wejścia jest teraz poprawnie ustawiony.
G
Regulacja zwrotnicy
A
Ustawienie zwrotnicy dla 5” lub większych
głośników szerokopasmowych, jeśli system nie
zawiera głośnika basowego.
B
Ustawienie zwrotnicy dla głośników
szerokopasmowych, jeśli system zawiera głośnik
basowy.
C
Ustawienie zwrotnicy dla głośników basowych.
D
Ustawienia dolnej częstotliwości granicznej dla
osobnych głośników środkowoprzepustowych
dokonywane są przy pomocy kanałów z Regulacją
filtru poddźwiękowego.
Pamiętaj: Dopuszczalny zakres częstotliwości jest
zaznaczony szarym kolorem.
Śruba fabryczna Złączka
pierścieniowa Przed
uziemiający
Pamiętaj: Usuń far
poniżej złączki
pierścieniowej.
Uszczelka
gwiazdowa
0 1 2
A
B
C
D
9-1/4"
234mm
2-1/2"
62mm
3
7 8 B
4 6 DC5 E
9 A
11-3/16"
284mm
A
B
C
D
E
F
G
2x
4x 1x – 3mm 1x
This product is designed for mobile applications and is not
intended for connection to the mains.
A valid serial number is required for warranty coverage.
Features, specifications and appearance are subject to change
without notice.
CA280
ENGLISH
POLSKI
Produkt ten jest przeznaczony do użytku przennego i nie
należy podłączać go do sieci. Do obsługi gwarancyjnej
wymagany jest ważny numer seryjny. Zastrzega się zmiany
funkcji, specyfikacji i wyglądu produktu.
Deklaracja zgodności
My, Harman Consumer Group, Inc.
2, route de Tours
72500 Chateau du Loir
Francja
deklarujemy na własną odpowiedzialność, że
produkt opisany w niniejszej instrukcji obsługi jest
zgodny ze standardami technicznymi:
EN 55013:2001+A1:2003
EN 55020:2002+A1:2003
Klaus Lebherz
Harman Consumer Group, Inc.
Château du Loir, France 1/07
Harman Consumer Group, Inc.
250 Crossways park Drive, Woodbury, NY 11797
www.jbl.com
© 2007 Harman International Industries, Incorporated. Wszelkie prawa zastrzeżone.
JBL to znak towarowy należący do Harman International Industries, Incorporated, zarejestrowany w Stanach
Zjednoczonych i/lub innych krajach.
Art. nr
CA280OM 9/07


Specyfikacje produktu

Marka: Harman Kardon
Kategoria: odbiornik
Model: CA280

Potrzebujesz pomocy?

Jeśli potrzebujesz pomocy z Harman Kardon CA280, zadaj pytanie poniżej, a inni użytkownicy Ci odpowiedzą




Instrukcje odbiornik Harman Kardon

Instrukcje odbiornik

Najnowsze instrukcje dla odbiornik